Test Leksyka PJM-PL

autorzy: Marta Wrześniewska-Pietrzak, Anna Wiśniewska-Jankowska, Karolina Ruta-Korytkowska

PROBLEM

Badania nad poziomem znajomości języka polskiego, a także języka migowego przez osoby niesłyszące pokazują, że poziom znajomości polszczyzny wśród osób z wadą słuchu – zarówno wśród dzieci, młodzieży szkolnej, jak i dorosłych jest niezadowalający. Biegłość językowa niesłyszących zdecydowanie odbiega od biegłości, która charakteryzuje słyszących rówieśników. Wyniki tych badań jednoznacznie wskazują, że poziom znajomości polszczyzny wśród osób kończących edukację szkolną jest tak niski, że uniemożliwia dalsze kształcenie za pomocą języka polskiego, stanowiącego najczęściej w Polsce język edukacji niesłyszących.

Co więcej, nie każda osoba niesłysząca komunikuje się biegle w PJM, ponieważ 90% niesłyszących dzieci rodzi się w rodzinach słyszących, zatem nie otrzymuje w środowisku rodzinnym języka migowego, a język rodziców (polszczyzna foniczna) nie może być nabywany przez dziecko z uwagi na deficyt słuchu.

GŁÓWNY CEL

Potrzeby opracowania narzędzia, które pozwoliłoby badać sprawność komunikacyjną uczniów niesłyszących w zakresie znajomości języka polskiego i polskiego języka migowego. W Polsce nie było do tej pory testów, które pozwalałyby na badanie poziomu kompetencji w języku migowym u ucznia niesłyszącego.

Test Leksyka PJM-PL częściowo wypełnia tę lukę wśród narzędzi diagnostycznych przeznaczonych do badania dzieci i młodzieży z wadami słuchu. Pozwala on na porównawczą analizę receptywnej znajomości leksyki w języku polskim i PJM, dzięki czemu możliwe jest wskazanie języka preferowanego przez badanego ucznia.

ODBIORCY INNOWACJI

uczniowie z wadą słuchu kształcący się w szkołach podstawowych, w których odbywa się nauczanie systematyczne (klasy 4–8)

UŻYTKOWNICY INNOWACJI

surdopedagodzy, surdologopedzi na co dzień pracujących z uczniami niesłyszącymi.

Poza specjalistami pracującymi z osobami niesłyszącymi proponowane narzędzie może być również wykorzystane jako wparcie dla naukowców i nauczycieli – surdoglottodydaktyków, którzy interesują się nauczaniem niesłyszących języka polskiego jako obcego.

NA CZYM POLEGA?

Na innowację składa się test diagnostyczny w postaci aplikacji oraz szczegółowa instrukcja. Sam Test Leksyka PJM-PL składa się z dwóch podtestów – pierwszy bada leksykę w języku polskim pisanym, a drugi w polskim języku migowym. Każdy z nich składa się z 78 pytań testowych, które poprzedza animowana instrukcja.

W Polsce nie było do tej pory testów wykorzystujących język migowy do badania poziomu kompetencji językowych . Test Leksyka PJM-PL częściowo wypełnia tę lukę wśród narzędzi diagnostycznych przeznaczonych do badania dzieci i młodzieży z wadami słuchu. Pozwala on na porównawczą analizę receptywnej znajomości leksyki w języku polskim i PJM, dzięki czemu możliwe jest wskazanie języka preferowanego przez badanego ucznia.